बी एस सी अ‍ॅग्रीकल्चर ( Bsc. Agriculture ) कृषि क्षेत्रातील एक उत्तम करिअर || Bsc. Agriculture full Course information in Marathi

By: जय विजय काळे •  Last modified: 26/11/2022

आज आपण जाणून घेणार आहोत बी एस सी अ‍ॅग्रीकल्चर विषयी. बऱ्याच विद्यार्थ्यांच्या असा समज आहे की कृषी क्षेत्रा मध्ये नोकरीच्या संधी उपलब्ध होत ​​नाही.

हा गैरसमज कसा चुकीचा आहे हे जाणून घेऊया.

तुमच्या मनात बी एस सी अ‍ॅग्रीकल्चर विषयी काही प्रश्न असतील जसे –

  • काय आहे हा कोर्स ?
  • कसा घ्यायचा प्रवेश ? 
  • काय लागते प्रवेश पात्रता ?
  • बी एस सी अ‍ॅग्रीकल्चर नंतर नोकरीच्या संधी कोठे मिळणार ?
Bsc Agricultur Marathi Career Guru

बी एस सी अ‍ॅग्रीकल्चर का?

तुम्हाला आश्चर्य वाटेल की बी एस सी अ‍ॅग्रीकल्चर का? भारत हा कृषि प्रधान देश आहे .

भारता मध्ये शेती हा प्रामुक व्यवसाय असला तरी बऱ्याच विद्यार्थ्यांचा करिअर निवडत असताना शेवटचा पर्याय म्हणून बी एस सी अ‍ॅग्रीकल्चर हा कोर्स असतो.

बीएससी इन अ‍ॅग्रीकल्चर हा अनेक उप शाखान मध्ये विस्तारित कोर्स आहे जो तुम्हाला उत्तम क्षमतेचे करिअर मिळऊन देण्यास समर्थ आहे.

बीएससी इन अ‍ॅग्रीकल्चर हा कोर्स अन्नधान्य उत्पादन, फलोत्पादन, पशुसंवर्धन, ग्रामीण अर्थव्यवस्था व ग्रामीण विकास, पर्यावरणीय आरोग्य अशा अनेक बाबींशी संबंधित क्षेत्रात विस्तारला आहे.

इतर उद्योग – व्यवसाय कमी मागणीला व बाजारात मंदीला सामोरे जावे लागू शकते परंतु शेती कधीही बळी पडू शकत नाही कारण जीवनासाठी मूलभूत गरज म्हणजे अन्न.

जगाला भोजन ही जगण्या साठी मूलभूत गरज आहे ती ला कधीही मंदी किंवा मंदीचा सामना करावा लागणार नाही.

वस्तुतः तंत्रज्ञान, संशोधन आणि नाविन्यपूर्ण झालेल्या विकासामुळे शेतीची व्याप्ती मोठ्या प्रमाणात वाढली आहे.

बीएससी इन अ‍ॅग्रीकल्चर मधील अभ्यासक्रम व विषय

बीएससी अ‍ॅग्रीकल्चर कोर्सचा अभ्यास करणारा विद्यार्थी अ‍ॅग्रोनॉमी, माती विज्ञान, फलोत्पादन (फळ विज्ञान आणि भाजीपाला), वनस्पती प्रजनन व अनुवंशशास्त्र, कीटकशास्त्र, वनस्पती पॅथॉलॉजी, पशु विज्ञान, विस्तार शिक्षण, वनस्पती जैव रसायनशास्त्र, कृषी अर्थशास्त्र, मूलभूत बायोटेक्नॉलॉजी अशा विविध विषयांचा अभ्यास करतात.

बीएससी इन अ‍ॅग्रीकल्चर चा अभ्यासक्रम आयसीएआर (भारतीय कृषी संशोधन परिषद) च्या मार्गदर्शक सूचनांनुसार तयार केला आहे आणि विद्यार्थ्यांना पीक उत्पादनात शाश्वत पद्धतीने सुधारणा करण्याच्या पद्धती समजून घेण्यासाठी आणि शेती व त्यासंबंधित शास्त्राशी संबंधित एकूण ज्ञान प्रदान करण्यासाठी डिझाइन केले आहे.

बीएससी इन अ‍ॅग्रीकल्चर ही पदवी विद्यार्थ्याला ज्ञान-कौशल्ये प्रदान करून सुसज्ज करते.

जे त्यांना कृषीपूर्व व्यवस्थापन, संशोधन करण्यास, शेती क्षेत्रात कार्य करण्यास, शेतात सर्वेक्षण करण्यास आणि शेतीच्या पद्धतींचे विविध क्षेत्र व्यवस्थापित करण्यास मदत करेल.

बीएससी इन अ‍ॅग्रीकल्चरसाठी प्रवेश पात्रता

बीएससी एग्रीकल्चर मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी तुम्हाला किमान 55% गुणांसह बारावी (10 + 2 ) ही विज्ञान शाखेतून उत्तीर्ण असावी लागते.

तुम्हीं तुमची बारावी विज्ञान ही पीसीबी किंवा  पीसीएम ग्रुप मधील विषय घेऊन पूर्ण केलेली असो तुम्हाला बीएससी इन अ‍ॅग्रीकल्चर ला प्रवेश घेता येतो.

बीएससी इन अ‍ॅग्रीकल्चर चा  अभ्यासक्रम हा आठ सेमेस्टरमध्ये विभागलेला आहे.

चार वर्षांच्या कार्यक्रमाचे उद्दीष्ट संबंधित ज्ञान, व्यावहारिक कौशल्ये आणि शेतीत कौशल्य प्रदान करणे असते.

ही पदवी विद्यार्थ्यांना कृषी उद्योग आणि इतर संबंधित उद्योगांशी संबंधित विविध कारकीर्दसाठी तयार करते.

बीएससी इन अ‍ॅग्रीकल्चर उद्दीष्ट

  • व्यावहारिक निराकरण आणि सिद्धांत यांच्यात संबंध विकसित करण्याबरोबरच विषय-संबंधित ज्ञान देणे.
  • विद्यार्थ्यांमध्ये वैयक्तिक वाढीस प्रोत्साहित करा आणि त्यांचा आत्मविश्वास वाढवा, ज्यामुळे त्यांना कृषी उद्योगाचा अविभाज्य भाग होण्याची संधी मिळेल.
  • वैज्ञानिक आणि प्रयोगात्मक पुराव्यांद्वारे शेतीशी संबंधित विषय रोचक बनविणे.
  • व्यावहारिक अनुप्रयोग आणि संशोधनातून समस्या सोडवण्याची कौशल्ये विकसित करा.

बीएससी इन अ‍ॅग्रीकल्चर साठी आदर्श विद्यार्थी

  • कृषी-आधारित शिक्षणात रस घेणारा
  • चांगले संघटन कौशल्य असणे
  • योजना आखण्याची आणि संशोधन करण्याची क्षमता असणे
  • नेतृत्व गुण आणि क्षमता असणे
  • संघात काम करण्यास सक्षम असणे
  • व्यवस्थापकीय आणि संप्रेषण कौशल्य असणे आवश्यक आहे
  • कृषी भूमिकेत अर्थशास्त्राची भूमिका समजून घेण्यासाठी काही संख्यात्मक कौशल्ये मिळवा

बीएससी इन अ‍ॅग्रीकल्चर नंतर उच्च शिक्षणा साठी संधी

कृषी संबंधित विषयात पदव्युत्तर पदवी ( मास्टर डिग्री ) अभ्यासक्रमा साठी प्रवेश घेणे सहज शक्य आहे ज्यामुळे कृषीशास्त्र, माती विज्ञान, फलोत्पादन, वनस्पती प्रजनन व अनुवंशशास्त्र, कीटकशास्त्र, वनस्पती पॅथॉलॉजी, प्राणी विज्ञान, विस्तार शिक्षण, वनस्पती जैव रसायनशास्त्र, कृषी अर्थशास्त्र, बायोटेक्नॉलॉजी इ. विविध कृषी कार्यक्रमात एमएससी हा २ वर्षाचा अभ्यासक्रम आहे.

त्यासाठी तुम्हाला एखाद्या मान्यताप्राप्त विद्यापीठाकडून कृषी / बागायती / वनीकरण या विषयात बीएससी पदवी प्राप्त करवून घ्यावा लागेल.

भारतीय विद्यापीठातून किंवा परदेशात पदव्युत्तर पदवी ( मास्टर डिग्री ) मिळविण्यामुळे कृषी क्षेत्रात अधिक नोकरीचे मार्ग खुले होतील.

बीएससी इन अ‍ॅग्रीकल्चर नंतर करिअर स्कोप व नोकरीच्या संधी

बीएससी कृषी पदवीधरांना सरकार तसेच खासगी क्षेत्रात नोकरीच्या भरपूर संधी उपलब्ध आहेत.

त्यांना कृषी विकास अधिकारी (एडीओ) आणि ब्लॉक डेव्हलपमेंट ऑफिसर (बीडीओ) म्हणून नियुक्त करता येते.

त्याच बरोबर खाली दिलेल्या रोजगाराच्या संधी देखील उपलब्ध आहेतः

  • कृषी संशोधन वैज्ञानिक
  • वेगवेगळ्या कृषी विज्ञान केंद्रे (केव्हीके) मधील विषय विषय तज्ज्ञ
  • विस्तार अधिकारी
  • फील्ड अधिकारी
  • कृषी अधिकारी
  • फार्म व्यवस्थापक
  • वृक्षारोपण व्यवस्थापक
  • संशोधन अधिकारी
  • संबंधित क्षेत्रांमधील गुणवत्ता आश्वासनामधील अधिकारी
  • बँकांमध्ये कृषी कर्ज अधिकारी
  • उत्पादन व्यवस्थापक
  • खत युनिटमध्ये ऑपरेशन्स मॅनेजर
  • व्यवसाय विकास व्यवस्थापक
  • शासनात अन्न प्रक्रिया घटक
  • कृषी-पूर्वपूर्ती
  • आणि शेवटचे परंतु किमान बियाणे तंत्रज्ञान फर्म इ.

काही विद्यार्थांना बीएससीचा अभ्यास केल्यानंतर पुढील शिक्षण घ्यायचे इच्छा असते त्यांनी संशोधनाची संधी, अध्यापन किंवा पीएचडी करण्याची संधी उपलब्ध असलेल्या विविध सरकारी आणि खासगी विद्यापीठांमधून एमएससी प्रोग्रामची निवड करू शकता.

आम्हाला फॉलो करा -

Image contains man with a beard

जय विजय काळे

नमस्कार 🙏 मी MarathiHQ.com चा लेखक आणि संस्थापक आहे. MarathiHQ.com ही शैक्षणिक माहिती देणारी वेबसाईट आहे. तुम्हाला MarathiHQ.com या साइटवर अभ्यासक्रम, प्रवेश परीक्षा आणि स्पर्धा परीक्षांची माहिती मिळेल.